Okul Fobisi - Alanya Psikolog

Hem ailenin hem de bir çocuğun hayatındaki en önemli geçiş dönemlerinden birisi ilkokula başlamaktır. Çocuk aile ortamından çıkacak ve okula uyum süreci dönemine girecektir. Çocuğun okula uyum süreci kimisinde sorunsuz geçerken kimisinde ise çeşitli problemlerle geçer. Yani her çocuk aynı şekilde okula uyum sağlayamaz. Her insanın hayatındaki başlangıçlar, heyecan ve endişe olmak üzere iki taraflıdır. Buna göre bir çocuk ilkokula başlayacağı zaman hem içinde heyecan hem de endişe taşır. Bu durum sadece çocuk için değil aile için de önemli bir değişikliğin göstergesidir.

Günün her saatinde anne ve babayı yanında görmeye alışan çocuk artık günün belli bir bölümünde evinden, anne ve babasından, alıştığı ortamdan uzakta geçirmeye başlayacaktır. Bu durum kendisine yeni sorumluluklar ve kurallar yükleyecektir. Bu durumda çocuğun tedirgin ve endişeli hali okul korkusu ya da diğer adıyla okul fobisi yaşamasına neden olur. Çocuklar, normal olarak zaman geçmeden okula uyum göstermeye başlar. Ancak bazı çocuklar, okula başlamasının üzerinden uzun bir zaman geçmesine rağmen uyum konusunda ilerleme gösteremeyebilir. Bu çocuklar, okula alışma sürecini sorunlu yaşarlar ve derslerinde başarılı olamazlar.

Çocuğun Okula Alışması İçin Neler Yapılabilir?

  • Çocuğun okula alışması için ebeveynlerin ilk yapması gereken şey ayrılık saatlerinin dramatikleştirilmemesidir. Ebeveynlerin tedirgin, kaygılı olduğunu anlayan bir çocuk, tıpkı ebeveynlerin gibi okula başlama konusunda kaygılı davranmaya başlar.
  • Çocuk; okulu, okul hayatı ile ilgili hayal kurması, okul ortamını ve hayatına katacağı yenilikleri merak etmesi için teşvik edici davranışlarda bulunulmalıdır.
  • Çocuk ile alışverişe gidilirken bazı noktalara dikkat edilmelidir. Okul malzemeleri alırken çocuğun fikri alınmalı ve çocuğa seçenekler sunulmalıdır.
  • Eğer çocuğunuz okula uyum süreci sorunu yaşanıyorsa, okula başlama konusunda hikayeler alınarak beraber okuma alışkanlığı edinilebilir.
  • Okulun ilk günü, okuldan kaygı duyan, anne ve babasından ayrılmak istemeyen çocuklar, bunu ağlayarak anlatmaya çalışan çocuklar için anne ve babalar okuldan ayrılma işini adım adım gerçekleştirebilir.
  • Anne ve babalar, çocuklarına okul hayatı ile ilgili bilgiler vermeli ve çocuğun soracağı soruları, çocuğun anlayacağı şekilde cevaplamalıdır. Çocuğun okulda geçireceği zaman, anlayabileceği şekilde somut örneklerle anlatılmalıdır.
  • Çocuğun okul korkusu ile dalga geçilmemelidir. Bunun tam tersi olarak çocuğunuza duygularının anne ve baba tarafından anlaşıldığını ve bu duyguların geçeceği, ikna yolu ile anlatılmalıdır. Okul fobisi olan bir çocuk sahibi olmaktansa okula gitmeyi sorun etmeyen bir çocuğa sahip olma hissi asla uyandırılmamalıdır.
  • Çocuk okula gitmenin gerekli olduğunu anlaması gereklidir. Bu konuda kararlılığınızı göstermeli ve okula gitmeme gibi bir alternatif olmadığını anlaması sağlanmalıdır. Eğer bu konuda sorun çıkarma gibi bir eğilim gösteriyorsa, kararlılık ve net duruş ile yumuşak bir şekilde anlatılmalıdır.

Çocuklarda Okul Korkusu Neden Oluşur?

Okula gitme çağına gelen çocuklarda aniden okula gitmeye karşı direnç ve korku durumu okul korkusu olarak adlandırılır. Bu durum çoğunlukla anaokulu ya da ilkokula başlayan çocuklarda görülür. Bazı anne ve babalar, çocuklarının okula ilk gittiğinde bütün gün okulda kalarak çocuklarına destek olmak ister. Ancak bu durum doğru bilinenin aksine yanlış bir davranış şeklidir.

Çocukların okul ortamına ısındırılması gerekir. Bunun için öğretmenine güvenmesi ilk öncelikli iştir. Burada okul ortamına ısınmak ve öğretmenine güven duyması için çocuğa bir şans verilmelidir. Bu da çocuğun mümkün olduğunca okulda yalnız bırakılması ile gerçekleşir. Çocuk her zaman ebeveynlerine ihtiyaç duyacaktır. Ancak burada çocuğun anlaması gereken şey, okulda yetişkin ihtiyacını öğretmeninden sağlamasıdır. Öğretmeni ile arasında ne kadar yeterli destek olursa ve alaka oluşursa çocuk, okul korkusundan daha kolay şekilde sıyrılmaya başlayacaktır.

Okuldan korkan çocuklar, anne ve babalarını ikna edebilmek için fiziksel olarak zarar gördüklerini söyleyebilirler. Bu konuda ebeveynlerini ikna etmeye çalışırlar. Neşesiz, uykuya dalmada güçlük, baş ve karın bölgesinde ağrı, midede bulantı ya da iştahsızlık gibi sorunlar böyle bir dönemde ortaya çıkar. Bu durumu göz ardı etmemek gerekir ancak bu davranışların psikolojik olduğunu da unutmamakta fayda vardır. Eğer çocuktaki bu hastalıklar yüzünden okula göndermeme gibi bir durum olursa, çocuk şikayetlerini yavaş yavaş bitirecek ve iyileşmeye başlayacaktır.

Okul korkusunun nedenleri çeşitlidir. Çocuk okula gitmemek için ailesini ikna etmeye çalışırken, evde yaşanan bazı durumlar da çocuklarda okul korkusunun oluşmasına neden olabilmektedir.

  • Çocuk okula giderse anneden ayrılma korkusu oluşur ve anne tarafından terk edileceği korkusuna kapılabilir.
  • Annenin çocuğuna aşırı bağımlı olması, çocukta okul korkusunun oluşmasına neden olabilir.
  • Evde kıskanacağı bir kardeşin olması,
  • Evde kavgalı gürültülü ortamların oluşması,
  • Okulda başarısızlığa uğrama endişesi,
  • Bir hastalık ya da herhangi bir kaza yüzünden evde bakıma muhtaç olma,
  • Çocukta yalnız başına iken kendisini güvensiz hissetmesi,
  • Kendisine uygun olmayan sınıf yerleşmesi (istemediği bir kişinin yanına oturtulmak)
  • Duyarlı olmayan ve devamlı emir veren bir öğretmenin ya da okul çalışanının bulunması
  • Çocuk ya da çocuğun ailesinin yaşamında ölüm, taşınma, hastalık gibi olumsuz durumların oluşması
  • Sınıf içinde yapılacak özel etkinliklerden korkma ya da bu durumun güçlüğünü yaşamak
  • Okul ya da okul dışında fiziksel tehlikeye uğrama korkusu
  • Okul ortamında bulunan düşük ahlaki düzey, şiddet ve belirsizlik, kavgalı ortamlar
  • Ailede boşanma, maddi sorunlar, boşanma sonrasında anne ya da babanın başka birileriyle yeniden evlenmesi, eve yeni bir kardeşin gelmesi, evdeki dengesiz ev yaşamı

Okul korkusu olan bir çocuk için anne ve babanın alması gereken bazı önlemler vardır. Bu önlemlere göre çocuğa okul ve okul ortamı sevdirilerek bu durum aşılabilir:

  • Çocuk ile anne ve babanın empati kurması
  • Okula gidilmesi, okulun yararlı bir yer olduğu ile ilgili kararlı davranılmalıdır. Çocuk küçümsenmeden, katı ve alaycı şekilde davranmadan okulun yararlı bir yer olduğu anlatılmalıdır. Bu konuda başka seçeneğinin olmadığını kabul ettirme sağlanmalıdır.
  • Çocuğun rehber öğretmeni ve sınıf öğretmeni ile iş birliği yapılmalı ve çocuğun okul korkusunun olduğu konusunda beraberce çalışılarak çocuğun korkusu çözümlenmelidir.
  • Çocuğun okula gitmeme sebebinin araştırılması gerekir. Gerçekten okulda kendisini rahatsız eden bir şeyin mi olduğu yoksa sırf okula gitmemek, okuldan korktuğu için mi kaçıyor durumu araştırılmalıdır.
  • Eğer tüm tavsiyeleri yerine getirdiğiniz halde bu konuda hiçbir gelişme kaydedilemiyorsa bu konuda uzman rehberlik ya da psikolojik danışmanlık hizmeti alınmalıdır.

Okula uyum süreci, gelişme döneminde olan çocuklar için oldukça önemlidir. Ancak bazı durumlarda çocuklar bu uyum sürecinde bazen yalpalayabilir. Böyle bir durumda ebeveynlerin yapması gereken şey danışmanlık hizmeti almalarıdır. Alanya Psikolog Danışmanlık Merkezi’miz ile iletişime geçerek konu ile ilgili ayrıntılı bilgi alabilir ve profesyonel hizmetlerimizden yararlanabilirsiniz.