Her insanın duyguları vardır. Korku da kızgınlık, sevinç, üzüntü, öfke gibi bir duygu çeşididir. Dünya üzerinde her insanda bu tür duygular az ya da çok bulunmaktadır. İnsan olmanın temeli ise duygulardan geçer. Korku ise insanların, görünen ile görünmeyen tehlikelere karşı gösterdiği en doğal tepkidir.
Çocukların Korktukları Şeyler Nelerdir?
Duyguları olan her insan korkar. Çocukların da belli yaşlarda korktukları şeyler vardır.
- Doğduktan 2 yaşına kadarki dönemde olan bebekler, ani ve yüksek seslerde tedirginliklerini gösterirler. Aynı zamanda büyük hayvanlar ve büyük objeler, bebekleri korkutur. Bu yaş aralığında anne ve babadan ayrı kalmak, yabancı kişilerle karşılaşmak bu dönemde bebeklerin korkuları arasındadır.
- 2 yaş sonrası, bilişsel becerilerin etkisi çocuklarda korku yaratır. Üstelik okul öncesi dönem çocukları, karanlığı ve yalnızlığı sevmez ve korkarlar.
- 5 yaş çocuklarında dış dünyadan gelecek zararların korkusu vardır. Dış dünyada tanımadığı kişilerin kendisine zarar vereceğini düşünerek korkarlar. Bu korkular içinde bu kişilerden vücutlarına karşı bir zarar gelebileceği korkusu oluşur.
- 6 yaş çocuklarda hayalet, uzaylı, canavar gibi doğaüstü varlıkların korkusu başlar.
- 7-8 yaş çocuklarda korkular artık günlük yaşam içinde karşılaşabilecekleri tehlikelerin korkusu sarar.
- 9 yaş ve sonrasında okul başarısı daha ön plandadır. Başarısızlık korkusu, ölüm korkusu, bu yaş çocuklarda daha sık ve yoğun şekilde görülmeye başlanır.
Çocukluk dönemi korkuları, anne ve babalar için önemli konulardır ve anne babalar çocuklarına bu dönemde daha dikkatli davranmalıdır. Çocukluk dönemi korkuları içinde karanlık korkusu en sık rastlanan korkuların başında gelir. Bebeklikten itibaren çocuklarda en sık rastlanan korku türüdür. Bu yüzden genellikle çocukların birçoğu geceleri ışıksız uyuyamaz. Özellikle 3-5 yaş aralığında kendiliğinden ortaya çıkan karanlık korkusu, anne ve babaların bu korku üzerinde nasıl davrandıkları çok önemlidir. Eğer bu korkuyu anne ve baba pekiştirmez ve doğru şekilde çocuğa yaklaşırlarsa, bu korku kendiliğinden ortaya çıktığı gibi kendiliğinden de yok olur.
Çocukluk döneminde hissedilen bir başka korku türü ise kabuslardır. Her çocuk farklı sıklıklarda kabus ile görür. Eğer bir çocuk haftada bir iki sıklıkta kabus görmeye başlamışsa bunun bir sorun olduğunu düşünmek ve gerekli tedbirleri almak çok önemlidir. Kabuslar sadece geceleri görülmez. Gündüzleri de kabus görülebilir.
Kabus görülme nedeni, çocukların anne, baba ya da başka büyükler tarafından öcü geliyor, doktor amca iğne yapacak gibi olgularla korkutma durumlarında oluşmaya başlar. Okul öncesi çocukların bu şekilde terbiye etmek adına korkutulmaları bu çocukların, korktukları objeleri uykularına taşımalarına neden olur. Kabus gören bir çocuk sık sık uyanmaya ve korktuğu için anne ve babasından yardım istemeye başlar. Bu kabuslar çocukta anne babayı kaybetme, güven duygusunun yeterince gelişememesi, yalnız bırakılma gibi duyguları da edinmesine sebep olur. Bu durumda anne ve babaya çok fazla iş düşer. Çocuğun güvenini tekrar kazanması, anne ve baba ihtiyacının karşılanacağı güvenini vermesi çok önemlidir.
Gece terörü ise gece korkusu olarak bilinir. Gece korkusu uyku bozukluğudur. Okul öncesi çocuklarında sıklıkla görülür. Çocuk çok büyük korku duyarak çığlık çığlığa uyanır. Kendinden geçmiştir ve panik halindedir. Anlamı olmayan hareketler yapabilir. Uykunun ilk saatlerinde meydana gelen bu durum karşısında çocuk uyandırılırsa hiçbir şey hatırlamaz.
Uyku bozukluğunun bir başka çeşidi de 6-12 yaşlarında görülür. Bu uyku bozukluğu türünde çocuk uykunun ilk evresinde yatağında kalkıp oturur. Kendi kendine konuşabilir, gezebilir ya da dolaşabilir. Sabah olup da uyandığında ise yaptıkları konusunda hiçbir şey hatırlamaz. Bu davranışlar psikolojik nedenlere bağlı olabildiği gibi nörolojik sebeplere de bağlı olabilir. Bu yüzden bu tür bir problemle karşı karşıya kalındığında muhakkak bir hekime başvurulması gerekir.
Anne ve Babalar Böyle Bir Durumda Nasıl Davranmalıdır?
Çocuklarının korkuları karşısında anne ve babalara oldukça iş düşmektedir. Korkular karşısında anne ve babanın tutumları çocukları kucaklayıcı, onları anlayıcı, şefkatli ve çocuğa yanında olduklarını belli edecek şekilde olmalıdır.
- Anne ve babalar çocuklarının korkularını dinlerken kendi endişelerini çocuklara yansıtmamalıdır. Çünkü anne ve babanın vereceği tepki, çocukların bu korkulara karşı alacakları tutumda önemli rol oynar.
- Ebeveynler, çocuklarından korktuğu şeyi tanımlamasını istemelidir. Çocuğun yaşadıklarını paylaşmalı ve çocuğa onunla birlikte olunduğu, korkularının önemsendiği hissettirilmelidir.
- Çocuğun duygularının en doğru şekilde dinlenmesi gerekir. Onu anlamak, güven vermeye çalışmak, çocukla doğru iletişim kurmada öncelik sağlar.
- Çocuğun korkularını anlattığı anda çocuğa sarılmak, dokunmak çocuğun rahatlamasını, anne ve babasına daha da güven duymasını sağlar.
- Anne ve babanın dikkat etmesi gereken önemli bir konu da çocuğun yaşadığı korkunun gelişme dönemi ile ilgili olup olmadığını bilmesidir.
- Korkularının artıp artmadığı, hangi zamanlarda hangi sıklıkla yaşandığı gözlemlenmelidir.
- Korkan çocuk asla azarlanmamalı, aşağılanmamalı, utandırılmamalıdır.
- Korkusunu zorla anlattırmak yanlıştır. Size güvenmesini sağlayarak basamak basamak bu konunun konuşulması iki taraf için de önemlidir. Her basamakta çocuğa güven aşılanmalı ve yavaş yavaş korkunun üzerine gidilmesi sağlanmalıdır.
Anne ve babaların sıklıkla yaptığı yanlışlardan biri de çocuğa masal anlatırken, korkulu objelerin bulunduğu masalların tercih edilmesidir. Korkulu masallar, çizgi filmler, çocukların korkularının artmasına sebep olur. Bu yüzden daha iç açıcı, iyiliğe, güzelliğe, mutluluğa yöneltecek masallar ve çizgi filmler tercih edilmelidir.
Ebeveynler, çocukların korkularını yenmesi için birlikte oyun şeklinde egzersizler yapabilirler. Mesela karanlık korkusu olan bir çocukla, elinden tutarak karanlık bir yere inilebilir. Bu durumda elini sımsıkı tuttuğunuz çocuğa daha fazla güven vermiş olursunuz. Ama asla korkularını yenmesi için bir çocuk zorlanmamalıdır. İnsan her yaşta korku duyabilir. Özellikle çocukların okul korkusu, köpek korkusu, gece korkusu gibi durumları daha kolay atlatmaları için bazı tedavi yöntemleri vardır. Çocuğunuzun daha kolay okul sürecini atlatması ya da gelişme dönemi içinde kapıldığı korkularından daha kolay kurtulabilmesi için önerilen tüm tavsiyelere rağmen herhangi bir değişiklik olmuyorsa, Alanya Psikolog Danışmanlık Merkezi’miz ile iletişime geçerek, konusunun uzmanı doktorlarımızdan profesyonel hizmet alabilirsiniz.
